9 Sınıf edebiyat konuları Milli Eğitim Bakanlığı müfredatına uygun olarak işlenmektedir. Genellikle 1. dönem ve 2. dönem olmak üzere konu başlıkları dağıtılmıştır. Ayrıca edebiyat dersi konuları arasında dil bilgisi konuları da yer almaktadır. Çünkü dersin adından da anlaşılacağı üzere Türk dili ve AnadoluSahasında Yazılan İlk Tezkire : Heşt Behişt, Edirneli Sehî Bey. 9. İlk Söylev ( Nutuk ): Göktürk Yazıtları (Orhun Abideleri) 10. İslâmî Dönem Türk Edebiyatı İlk Yazılı Eser : Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacib. 11. Edebiyatımızda İlk Mesnevi Örneği: Kutadgu Bilig , Yusuf Has Hacib. edebiyat9. sınıf edebiyat-şiir-hikaye konuları Mit, efsane, hikaye, roman örnek verilebilir. Anlatmaya Bağlı Metinler. Yazılı bir metin aynı zamanda hem sanatsal metin hemde olay çevresinde gelişen metin türü içinde bulunur.Çoğunlukla malzemesi görseldir. Dans, 9Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı konu anlatımları, 9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı konu örnekleri ve konu anlatım videoları en zor konularda, yapamıyorum diye pes ettiğiniz durumlarda, sizi destekleyen Tonguç Akademi'de!. Lise 9.Sınıf 20182019 Yılı Lise HİKAYE (6 HAFTA) 1. Dede Korkut hikâyelerinden bir örnek 2. İki halk hikâyesi örneği 3. Bir mesnevi örneği 4. Tanzimat Dönemi'nden bir hikâye örneği 5. Milli Edebiyat Dönemi'nden bir hikâye örneği DersTürk Dili ve Edebiyatı Sınıf 10 40 + 40 + 40 dk. Öğrenme Alanı Öğretici Metinler Alt Öğrenme Alanı Anı Konu Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatından bir anı Türün özelliklerine uygun birer anı yazma Hatıra anlatma Kazanımlar A.4. 1. Metinde geçen kelime ve kelime gruplarının anlamlarını tespit eder. A.4. 2. VxJIaF. Genel OTLAKÇI akar32 Eki 21, 2018 0 -Efendim, tütün tabakasını ortada unutmağa gelmiyor, insafsız herif, tütünü ne kadar saçacak yeri varsa içti, tozları bana otlakçı gördüm ama böylesine hiç rahmetli İlhâmi da otlakçı idi ama hiç olmazsa bir… Daha fazla oku... HİKÂYE NEDİR? HİKÂYENİN TANIMI! Hikâye, yaşanmış ya da tasarlanmış bir olayın kişi, yer ve zaman unsurlarıyla birlikte anlatıldığı edebi metin türüdür. Hikâye, çoğunlukla gerçeğe yakın olması yönüyle masaldan; daha kısa ve kolay anlaşılır olması yönüyle romandan ayrılır. Hikâyede olaylar karmaşık değildir. Kişiler ise belli özellikleriyle ön plana çıkar. Ayrıca çok fazla olay örgüsü ve karakter içermez. Roman kadar uzun soluklu olmadığından, okuyucuyu anında kendine çekebilme özelliğine sahiptir. HİKÂYELERİN ÖZELLİKLERİ yaşamının belli bir bölümü ele alınır. ve zaman kavramı vardır. veya bir durum söz konusudur. amaç; düşündürmek değil, duygulandırmak ya da heyecanlandırmaktır. ya da düş ürünü bir olay kısa şekilde anlatılır. ayrıntıya girilmeden bir olay çerçevesinde olaylar yüzeysel ele alınır. konusu gerçek bir olaydan alınabileceği gibi tümüyle hayal ürünü de olabilir. olağanüstü, fantastik, masalımsı olaylara, kişilere pek yer verilmez. Gerçekliğe bağlı kalınır. belli bir olay öne çıkarılır. Bu olayın çevresinde bulunan kişi ve yerler sınırlıdır. çatışma romana göre daha kolay fark edilir. olayın geçtiği yerler ve zaman sınırlıdır. seçilmiş bir olay, bir durum, özel bir an, bireyin iç dünyasında belli bir duyarlık noktası ya da dikkatlerden kaçan bir ayrıntı üzerinde yoğunlaşarak okuyucuya hayatla ilgili mesajlar verir. romandaki gibi uzun psikolojik çözümlemelere, çevre, ortam, kişi tasvirlerine yer verilmez. özlü, yoğun ve sürükleyici bir anlatım vardır. Bu yüzden hikayeler bir çırpıda okunabilen, eğlenceli türlerdir. genellikle öyküleyici ve betimleyici anlatım türlerinden yararlanılır. genellikle di’li geçmiş zaman kipinde kullanılır. Konu yazarın kendi ağzından veya kahramanın dilinden aktarılır. edebiyatında Boccacionun Bokasyo, “Decameron Dekameron adlı hikâyeleri bu türün ilk modern örnekleri kabul edilir. modern anlamda edebî tür hâline gelmesi 19. yüzyıl yazarlarının metinleriyle mümkün olmuştur. Özellikle Fransız yazar MaupassantMaposan ve Rus yazar Çehov, kendi adları ile anılan hikâye tarzlarının kurucuları arasında yer alır. Modern anlamda hikâyenin Türk edebiyatında görülmesi Tanzimat Dönemi’ne rastlar. Ahmet Mithat Efendinin “Letaif-i Rivâyat” adlı eseri ile Samipaşazade Seazinin “Küçük Şeyler” adlı eserleri bu türün Tanzimat Dönemi’ndeki en önemli örnekleridir. Halit Ziya Uşaklıgilin hikâyeleri ile hemen arkasından Ömer Seyfettin yazdığı hikâyeler bu türün gelişmesini sağlar. Refik Halit Karayın “Memleket Hikâyeleri“, Sabahattin Alinin “Ses” ile “Kağnı“, Sait Faikin “Sarnıç” ile “Semaver” adlı kitapları bu türün nitelikli örneklerindendir. HİKÂYENİN UNSURLARI Hikâyeler; olay örgüsü, kişiler, zaman, mekân, konu, tema, çatışma, anlatıcı ve bakış açısı gibi unsurlardan oluşur. Olay Örgüsü Hikâye kişileri arasında cereyan eden ve sebep sonuç ilişkisine bağlı olarak gelişen organik bütüne olay örgüsü denir. Çatışma Hikâye kahramanları arasında oluşan dramatik anlaşmazlık veya aykırılığa çatışma denir. Çatışmalar genellikle insan ile insan, insan ile doğa, insan ile kendisi, insan ile toplum şeklinde kendini gösterir. Hikâye kişileri Hikâyenin unsurlarından olan kişiler iki farklı özellikte karşımıza çıkar. Hikâye metinlerinde olayın merkezinde yer alan ve ait olduğu toplumsal sınıfın özelliklerini taşıyan kişiye tip denir. Toplumsal bir sınıfı ya da zümreyi değil de sadece kendini temsil eden kişiye karakter denir. Zaman ve mekân Hikâyelerde zaman ve mekân gerçeğe yakındır. Genellikle belirli bir zaman ve mekân unsurları kullanılmaktadır. HİKÂYE TÜRLERİ Olay Hikâyesi Maupassant Tarzı Hikâye İlk örneklerini Fransız yazar Guy de Maupassant vermiştir. Olay örgüsü; kişi, zaman ve mekâna bağlıdır. Önce gerilimin arttığı bu hikâye türünde gözlem son derece önemlidir. Bu hikâyeler çarpıcı bir sonla olaylar çözüme kavuşturulur. Olay hikâyesi; serim, düğüm ve çözüm bölümünden oluşur. Merak ve heyecan uyandırma ön plandadır. Olay anlatımına ağırlık verilir. İdeal karakterlere yer verilir. Bir ileti etrafında gelişir. Serim Olayın geçtiği yeri, zamanı ve kişilerinin betimlendiği bölümdür. Düğüm Olayın neden-sonuç ilişkisine bağlı olarak geliştiği ve merak unsurunun zirveye çıktığı bölümdür. Çözüm Merak edilen soruların çözüm bulduğu, merak unsurunun giderildiği bölümdür. ÖNEMLİ Olay hikâyesinin Türk edebiyatındaki kurucusu Ömer Seyfettin’dir. Diğer önemli temsilcileri Refik Halit Karay, Reşat Nuri Güntekin, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Sabahattin Ali… Durum Hikâyesi Çehov Tarzı Hikâye İlk örneklerini Rus yazar Anton Çehov vermiştir. Konular genellikle günlük yaşamdan seçilir. Günlük hayatın herhangi bir kesitini alıp anlatır. Olay hikâyesindeki gibi serim, düğüm, çözüm bölümleri bulunmaz. Bu tarz hikâyelerde zaman ve mekân belirsiz olabilir. Bu hikâyelerde zaman, mekân ve kahramanların yaşamları sezdirme yoluyla verilmeye çalışılır. Olay ve durumların akışı okuyucunun hayal gücüne bırakılır. Kişiler kendi doğal ortamlarında hissettirilir. Olay değil, tema önemlidir. Durum hikâyesinde amaç; insanların davranışları, düşünceleri, ikili ilişkileri karşısında gösterdiği tepkiyi göstermektir. ÖNEMLİ Durum hikâyesinin Türk edebiyatında iki önemli temsilcisi vardır Sait Faik Abasıyanık ve Memduh Şevket Esendal. Olay Hikâyesi ile Durum Hikâyesi Arasındaki Farklar Olay Hikâyesi Serim, düğüm ve çözüm bölümlerinden oluşur. Ağırlık noktası olaydır. Merak ögesi canlı tutulmuştur. Şaşırtıcı, beklenmedik bir sonla biter. Hareket ön plandadır. Genellikle Öyküleyici anlatım kullanılır. Durum Hikâyesi Serim, düğüm ve çözüm bölümleri bulunmaz. Ağırlık noktası durumdur. Merak ögesi geri plandadır. Bitmemişlik duygusu söz konusudur. Durağan bir akış vardır. Psikolojik tahliller geniş yer tutar. Öyküleme hikâye etme Kurgulanmış ya da yaşanmış bir olayın bir başkasına söz ya da yazıyla aktarılmasına öyküleme hikâye etme denir. Betimleme Tasvir etme Bir varlığın ya da yerin özellikleri, insan zihninde uyandırdığı izlenimleri sözcükler aracılığıyla inanın gözünün önüne getirecek şekilde anlatılmasına betimleme denir. İç konuşma İç monolog Anlatmaya bağlı sanatsal metinlerde anlatılmak istenen şeylerin kahramanın zihninden geçenler şeklinde okuyucuya aktarılmasına denir. Unutma Öykülemede hareket vardır. Televizyon izlemek gibidir. Betimlemede ise, hareket yoktur. Fotoğraf veya resim gibi insan zihninde yer edinir. Diyalog tekniği Anlatmaya bağlı edebi metinlerde en az iki kişinin karşılıklı konuşmalarına dayanan türdür. Hikaye Türünün Tarihi Gelişimi Dünya Edebiyatında Hikaye Dünya edebiyatında hikaye türünün kurucusu İtalyan yazar Boccacio’dur. En Önemli öykü kitabı ise Decamerondur. Hikaye türünün diğer önemli yazarları Rusya’da Çehov, Fransa’da Maupassant, Amerika’da O’Henry Türk Edebiyatında Hikaye Türk edebiyatımızda modern hikayeden önce “halk hikayesi, destan, masal efsane, mesnevi” türlerinde öykünün yerini tutan, anlatma ihtiyacını karşılayan ürünler vardı. Modern hikaye örneklerimiz Tanzimat dönemi ile birlikte görülür. Modern öyküye geçişin ilk örneği Emin Nihat’ın masal özellikleri taşıyan “Müsameretname” adlı eseridir. Türk edebiyatımızda ilk hikaye örneği Ahmet Mithat Efendinin “Letaif-i Rivayat” adlı eseridir. Batılı anlamdaki öykü örneğini ise Türk edebiyatımızda ilk Sami Paşazade Sezai “Küçük Şeyler” adlı eseriyle vermiştir. Öykü asıl gelişimini edebiyatımızda Servett-i Fünün ve Mili edebiyat döneminde sağlamış, Cumhuriyet döneminde ise bunu pekiştirmiştir. Türk edebiyatımızdaki en önemli öykü yazarları; Sait Faik Abasıyanık, Ömer Seyfettin, Memduh Şevket Esendal, Halikarnas Balıkçısı, Sabahattin Ali, Orhan Kemal, Aziz Nesin ve Haldun Taner’dir Anlatmaya Bağlı Edebi Metinlerde Anlatıcı Anlatıcı Olay örgüsüyle oluşan edebi metinlerde okura olayı aktaran kişidir. Anlatıcı eseri yazan kişi değildir. Eseri yazan gerçek kişidir. Edebi metinlerde olayı aktaran ise hayali kişidir. Edebi metinlerde olay birinci kişi ben veya üçüncü kişi o ağzından aktarılır. Anlatım üç bakış açısıyla aktarılır Hâkim İlahi – Tanrısal bakış açısı Anlatıcı kendisinden bahsetmez. tekil kişiyi o kullanır. Anlatıcı bu bakış açısında her şeyi bilir. Anlatıcı her zamanda ve her yerdedir. Olayı ve eserlerdeki kahramanları her yönüyle bilir. Olayın psikolojik yönünü iyi tahlil eder. Kahramanların duygu ve düşüncelerini, akıllarından geçen her şeyi bilir. Önemli İnsanın aklından geçen ne varsa anlatıcı bunu aktarıyorsa bu kesinlikle hâkim bakış açısıyla yazılmıştır. Kahraman bakış açısı Anlatıcı olayın kahramanıdır. Olaylar başkarakterin ağzıyla anlatılır. Anlatıcı görüp yaşadıklarını anlatır. Bunun dışına çıkamaz. Bundan dolayı da anlattıkları sınırlıdır. Anlatıcı bu tarz hikâyelerde sadece duyulan, görülen, yaşanılan ve bilinen olaylardan bahsedebilir. Gözlemci bakış açısı Kameraman Olayların kamera sessizliğinde anlatılmasıdır. Olaylara müdahale etmez. Olaylarda taraf tutmaz. Etrafında olup bitenleri bir kamera gibi izler. Tarafsız bir tutumla gördüklerini okura anlatır. Sait Faik Abasıyanık 1906 – 1954 Durum Çehov tarzı hikâyesinin Türk edebiyatındaki kurucusudur. Klasik hikâye tarzını yıkıp yerine duruma dayalı hikâyeleri getirmiştir. Hikâye kahramanlarını usta ve şiirsel bir dille ele almış hem iyi hem de kötü yönlerini birlikte vermiştir. Hikâyelerinde toplumsal sorunlardan çok bireyin sorunlarına yönelmiştir. Hikâyelerinde ele aldığı kişiler genellikle alt tabakadaki insanlardır. Hikâye, şiir, röportaj ve roman türlerinde eser verdi. Hikâyelerinde mekân olarak genellikle İstanbul’u seçen yazar Adalar’a, özellikle de Burgazada’ya önem verdi. Balıkçılar, işsiz insanlar, kahvelerde pinekleyenler, garip insanlar ele aldığı karakterlerden bazılarıdır. Eserlerinde diyalog ve iç konuşma anlatım tekniklerinden yararlandı. Hikâyeleri Semaver, Sarnıç, Lüzumsuz Adam, Mahalle Kahvesi, Havada Bulut, Son Kuşlar ve Alemdağ’da Var Bir Yılan Romanları Medarı Maişet Motoru, Kayıp Aranıyor Post Views 374

9 sınıf edebiyat hikaye örnekleri